Geneza paktu Hitler-Stalin. Fakty i propaganda

red. Bogdan Musiał, Jan Szumski

RACHUBY HITLERA I STALINA

Książka Geneza paktu Hitler-Stalin. Fakty i propaganda pod redakcją Bogdana Musiała i Jana Szumskiego jest nowym spojrzeniem na omawiany problem. Autorzy prezentują w niej 40 dokumentów, z których 38 pochodzi z archiwów rosyjskich. Są pierwszy raz publikowane w języku polskim (większość w całości) według kolejności chronologicznej ich powstania. Poprzedza je obszerny, liczący ok. 100 stron, wstęp, zawierający komentarz i wnioski wypływające z zamieszczonych źródeł. Dla Bogdana Musiała jest to po części kontynuacja wcześniejszych publikacji: Na zachód po trupie Polski (2009) oraz Wojna Stalina 1939 - 1945. Terror, Grabież, Demontaże (2012). Powtarza on w skrócie niektóre tezy zawarte w tych książkach.

Opis:

W Genezie paktu Hitler-Stalin Musiał pisze, że sowiecki dyktator nie traktował poważnie niemieckiej propagandy antykomunistycznej, uważając, że dla Hitlera jest to tylko przykrywka do realizacji agresywnych planów w Europie. Dowodzi, że po zawarciu przez Polskę sojuszu z Wielką Brytanią 25 sierpnia 1939 roku i odmowie Włoch przystąpienia w tym czasie do wojny po stronie Niemiec tylko pakt Ribbentrop-Mołotow umożliwił Hitlerowi zaatakowanie Polski. Podważa lansowaną dawniej przez Pawła Wieczorkiewicza, a ostatnio Pawła Zychowicza hipotezę o możliwości zawarcia przez Polskę przymierza z Niemcami przeciwko ZSRR. Twierdzi, że ze strony Niemiec takie porozumienie miałoby tylko tymczasowy, taktyczny charakter. Zdaniem Musiała Niemcy złamaliby je zaraz po pokonaniu ZSRR.

Z kolei Jan Szumski opisuje okoliczności powstania propagandowej broszury sowieckiej Fałszerze historii z 1948 roku, która miała uzasadnić konieczność zawarcia paktu Ribbentrop-Mołotow. Wielki wpływ na jej treść miał Stalin, który częściowo napisał ją na nowo. Tezy tej broszury są niestety do dziś powielane przez niektórych historyków w Rosji.

Ogólnie książkę Musiała i Szumskiego trzeba ocenić wysoko. Autorzy wnieśli do tematu sporo cennych informacji popartych cytowanymi tekstami źródłowymi. Dla każdego zainteresowanego stosunkami niemiecko-sowieckimi jest to lektura obowiązkowa.

Konrad Ruzik

Geneza paktu Hitler-Stalin. Fakty i propaganda

red. Bogdan Musiał, Jan Szumski

Instytut Pamięci Narodowej

Warszawa 2012

dodano: 2013-07-22