Strategie powstrzymywania.

John Lewis Gaddis

Jak sam John Lewis Gaddis przyznaje, jego Strategie powstrzymywania to praca mająca na celu dokonanie uogólnień, dotyczących interpretacji polityki bezpieczeństwa narodowego Stanów Zjednoczonych. Ale ponad 500-stronicowe opracowanie trudno nazwać pozbawionym szczegółów.

Opis:

Autor przedstawił ówczesne (książka została pierwotnie napisana w 1982 roku) zmagania zimnowojenne poprzez pryzmat działań dyplomatycznych, ekonomicznych, ideologicznych i militarnych. Gaddis zajął się nie tylko każdym z tych obszarów z osobna, dokonał też syntezy amerykańskich środków i zamierzeń, składających się na strategię przeciwstawiania się komunizmowi w okresie powojennym. Nowatorstwo koncepcji zakłada analizę procesów, składających się na ewolucję powojennej polityki bezpieczeństwa.

Strategie powstrzymywania łączą w sobie solidną monografię o współczesnej historii z ramami opracowania z dziedziny nauk politycznych. Dzięki tej książce poznamy kolejne etapy realizacji i transformacji polityki USA. Prześledzimy tytułową strategię powstrzymywania George_a Kennana, założenia dokumentu NSC-68 z czasów wojny koreańskiej, koncepcję New Look Eisenhowera i Dullesa, założenia „elastycznego reagowania” oraz błędy detente dekady lat 70., uosabianej przez syndrom Kissingera. Gaddis porównał stałe elementy wpływające na wspólne wzorce działań kolejnych administracji waszyngtońskich.

Ogólnikowe rozdziały pierwszy i jedenasty sąsiadują z drobiazgowymi analizami rozdziałów drugiego i dziesiątego. Autor dokonał omówienia, a następnie oceny przewartościowań politycznych koncepcji rywalizacji z komunizmem. Autor sprowadził swe rozważania do rozróżnienia między asymetrycznymi i symetrycznymi formami powstrzymywania sowieckiego imperializmu. Było to możliwe dzięki głębokiemu oparciu Strategii powstrzymywania o materiały archiwalne, z których wiele zostało wykorzystanych przez badaczy po raz pierwszy.

Wyjaśnianie meandrów amerykańskiej historii i zaangażowania w „zimną wojnę” ujawniło wspólne cechy działań Waszyngtonu na przestrzeni ponad czterech dekad. Nużącą zazwyczaj analizę działań uzupełniają fascynujące anegdoty oraz cytaty z wypowiedzi zaangażowanych w nie postaci.

Antykomunistyczna polityka USA miała być skuteczna i pozbawiona słabych stron, choć dopiero konfrontacyjna strategia Reagana wyczerpała czerwonego kolosa na glinianych nogach. Dlatego to temu prezydentowi przypadło w udziale dokończenie dzieła powstrzymywania, zarysowanego przez Kennana.

Wielkie uznanie należy się dr Piotrowi Ostaszewskiemu, tłumaczowi tego przełomowego dzieła. Fachowa redakcja tekstu jest pozbawiona uogólnień typowych dla niedoświadczonych tłumaczy. Translatorska rewelacja Strategii powstrzymywania polega na dogłębnej znajomości tematyki, a nie tylko języka amerykańskiego.

Po raz pierwszy do polskiego czytelnika trafia monografia, która w latach 80. uświadamiała fatalną sytuację geopolityczną ekipie Reagana. Dzięki tej pozycji, jakże ważnej dla amerykańskiej racji stanu, możemy zaspokoić ciekawość na temat konfliktu zimnowojennego. Po lekturze tego wyczerpującego wyjaśnienia strony amerykańskiej, przydałoby się jeszcze zapoznać z podobnym opracowaniem rosyjskiego autora.

Hubert Kuberski

dodano: 2008-05-05