Amida 359
Tomasz Szeląg
W 359 roku wojowniczy Szapur II zaatakował rzymską twierdzę w Amidzie nad Eufratem. Obrońcy bronili się dzielnie i dopiero po ponad siedemdziesięciu dniach Persom udało się złamać opór: miasto zostało splądrowane, a ludność wymordowana. Niewielu zdołało się ocalić z tego pogromu.
Opis:
TWIERDZA NA KRESACH IMPERIUM
Konflikt między Persją a światem grecko-rzymskim miał długą metrykę. Greków na kolana próbował rzucić Kserkses, później honoru Hellady bronił przed Dariuszem I Aleksander Macedoński. Wraz z dominacją Rzymu konflikt odżył na nowo i trwał właściwie do upadku cesarstwa. W połowie IV wieku perska dynastia Sasanidów nie omieszkała skorzystać z osłabienia Rzymu. Historię obrony Amidy przedstawia Tomasz Szeląg.
Klęska Rzymian spowodowała rozłam w cesarstwie, bowiem przeciwko cesarzowi Konstancjuszowi II wystąpił cezar Julian, administrator Galii, którego żołnierze – ponoć w nadziei uniknięcia marszu na wschodnie rubieże cesarstwa i walk z Persami – obwołali cesarzem. Wojnie domowej zapobiegła śmierć Konstancjusza. Póki co Konstancjusz, prócz zagrożenia ze strony Juliana, musiał stawić czoło ofensywie perskiej: Szapur po zdobyciu Amidy uderzył na Singarę, którą zdobył, również po zażartych walkach. W lecie 363 roku zadanie obrony cesarstwa na wschodzie przejął po zmarłym Konstancjuszu Julian. Tym razem to Rzymianie byli stroną atakującą. Julian na czele 80-tys. armii, osłanianej i zaopatrywanej przez flotę ok. 1000 okrętów operujących na Eufracie, zamierzał dopaść Szapura II w jego gnieździe. Mimo letniej spiekoty oraz kłopotów aprowizacyjnych i operacyjnych (nie doszło do połączenia armii Juliana z korpusem rzymskich wodzów Prokopiusza i Sebastiana oraz armią króla armeńskiego Arsacesa III) nic nie zapowiadało, aby Szapur był zdolny odeprzeć inwazję. Wtedy doszło do incydentu, który zdecydował o przebiegu kampanii: w czasie potyczki cesarz Julian został śmiertelnie raniony oszczepem. Jego śmierć oznaczała nie tylko koniec marzeń o pokonaniu Persji, ale także kres dobrze zapowiadającego się panowania.
T.B.
Tomasz Szeląg
Amida 359
Bellona SA
Warszawa 2012
dodano: 2012-06-01
