10 mitów II wojny światowej,

Aleksiej Isajew

Bellona, Warszawa 2018

Dzięki wydawnictwu Bellona doczekaliśmy się tłumaczenia książki rosyjskiego autora Aleksieja Isajewa poświęconej rozpowszechnionym, a zarazem błędnym wyobrażeniom o drugiej wojnie światowej. Poczyńmy co prawda zastrzeżenie, że autor omawia głównie sprawy rosyjskie, a z książki najwięcej dowiadujemy się o bojach Armii Czerwonej, ale nie pomija też wątków zachodnich, w tym polskich. Ledwie wzmiankowane są sprawy dalekowschodnie, a i to w zestawieniu z walkami japońsko - sowieckimi. Na plus autorowi trzeba wszak zapisać, że trzyma się rzeczy, które zna.

Opis:

Książka jest napisana według czytelnego schematu. Najpierw autor podaje pewien drugowojenny mit, funkcjonujący w świadomości społecznej. Mogą to być przywoływane w tytule szarże polskich czy sowieckich kawalerzystów przeciw niemieckim czołgom, "niedoścignieni" fińscy narciarze z wojny zimowej 1939-1940, niezniszczalne czołgi Wehrmachtu czy Armii Czerwonej, "niezawodne" sowieckie rusznice przeciwpancerne czy niemieckie Panzerfausty itd. (wszystkiego nie będziemy zdradzać). Następnie Isajew wskazuje źródła powstania mitu - najczęściej relacje i wspomnienia uczestników walk, często filmy fabularne o drugiej wojnie. Później następuje konfrontacje tych opowieści z bardziej wiarygodnymi źródłami (jak choćby z oficjalnymi danymi zużycia amunicji przeciwpancernej czy zapisami pogody) oraz zwykłą logiką  - tu warto zwrócić uwagę zwłaszcza na kapitalne rozważania o sukcesach asów lotnictwa. Wszystko to prowadzi do nieuchronnej konkluzji, która odsyła kolejne mity wojenne na półkę z bajkami. Całość czyta się świetnie - choć bywają wpadki, np. pomyłki w datach. Jednocześnie warto docenić fachowe komentarze polskiego redaktora prostującego omyłki autora bądź wyjaśniające polskiemu czytelnikowi niuanse i terminy, oczywiste dla Rosjan. Dlatego możemy śmiało polecić 10 mitów nie tylko miłośnikom dziejów drugiej wojny światowej.

Dariusz Milewski

dodano: 2018-05-01