Plan Warszawy 1655. Miasto Warszawa, siedziba Królów Polski faktycznie w takim stanie pokazana, w jakim przez Święty Królewski Majestat Szwecji dnia 3

Agnieszka Bartoszewicz, Paweł E. Weszpiński, Erik

Wydawnictwo: Muzeum Warszawy, Warszawa 2021

Nie jest łatwo zajmować się dziejami Warszawy. Z powodu zniszczeń w czasie drugiej wojny światowej i następującej po nich gruntownej przebudowy w dużym stopniu została zerwana ciągłość historyczna w architekturze i planie miasta. Tym cenniejsze są więc zabytki w postaci jego dawnych planów. Edycję takich materiałów źródłowych od kilku lat prowadzi Muzeum Warszawy.

Opis:

W najnowszym tomie, przygotowanym jak zawsze przez kartografa Pawła E. Weszpińskiego – tym razem we współpracy z historyczką Agnieszką Bartoszewicz – możemy zobaczyć najstarsze wizerunki Warszawy. Hasłem wywoławczym jest szwedzki plan miasta Urbs Warsavia, sporządzony przez Erika Dahlberga, inżyniera w służbie Karola Gustawa, opublikowany w dziele Samuela Pufendorfa Siedm ksiąg o czynach Karola Gustawa (wyd. polskie 2013). Książka składa się z dwóch części: zarysu dziejów miasta w czasach Wazów (Bartoszewicz) oraz szczegółowej analizy planów Warszawy (Weszpiński). Najpierw widzimy najstarszy zachowany plan sporządzony przez Israela Hoppego w 1641 roku, później plan Erika Dahlberga i wreszcie jego filiacje z początków XVIII wieku. Część pierwszą czyta się z prawdziwą przyjemnością, druga wymaga wytężonej uwagi, ale przynosi mnóstwo interesujących szczegółów. Uwagę przyciągają plan Dahlberga zestawiony ze współczesną mapą warszawskiego Starego Miasta oraz rozważania, na ile zachowane plany przedstawiały rzeczywisty układ urbanistyczny, co ma znaczenie dla ich wartości źródłowej.

Książka jest starannie przygotowana, z dbałością o meritum i o szatę graficzną. Bez wątpienia jest to pozycja obowiązkowa nie tylko dla varsavianisty, ale i historyka badającego czasy potopu szwedzkiego.

dodano: 2021-11-17