Żelazna dama

Phyllida Lloyd

dystrybucja: Best Film

Format aktorski Meryl Streep, która zagrała postać legendarnej premier Margaret Thatcher, nadał głównej roli w Żelaznej damie klasę prawdziwej kreacji. Takiej która wchodzi do klasycznego kanonu, jako, że zagrała ją jedna z najwybitniejszych aktorek w historii kina. Wielką niewiadomą była recepcja samego filmu o byłej brytyjskiej premier, po dzień dzisiejszy wywołującej wiele skrajnych emocji, szczególnie u zwolenników lewicy i związkowców. 

Opis:

Wyreżyserowania filmu podjęła się Phyllida Lloyd, która zasłynęła swoim debiutem kinowym, musicalem Mamma Mia!. Drugie spotkanie aktorki z reżyserką zaowocowało wybitnym filmem biograficznym. Żelazna dama posiada, podobnie jak wcześniejszy musical Lloyd, charakter sentymentalny, co wpływa na dramatyzm opowieść o Margaret Thatcher. Reżyser wykorzystała ulubiony motyw wybicia się z nizin ku elitom, jednoznacznie kojarzony z osiągnięciem sukcesu, dzięki ciężkiej pracy. Już pierwsze kadry zrywają z chronologią, pokazując legendarną eks-premier jako staruszkę zmagającą się z zanikami pamięci. Oszałamiająco ucharakteryzowana przez Marka Couliera i J. Roy’a Hellanda, «staruszka» grana przez Meryl Streep, przywołuje w swych myślach wszystkie najważniejsze sukcesy życiowe i polityczne. Aktorka oddała wszystkie bóle, chwile chwały oraz radości osobistych premier Thatcher.

Żelazna dama wg scenariusza Abi Morgan to retrospekcja przypominająca o przeszłości, w sposób spokojny. W zasadzie bez skrajnych emocji są prezentowane na ekranie wybrane epizody przeszłości, a inne pomijane jako kwestie niewygodne. Reżyser podkreślała w swoim filmie skalę determinacji Thatcher, która przeciwstawiała się kunktatorstwu przy podejmowaniu kluczowych decyzji. Dzięki temu ta kobieta przeobraziła Wielką Brytanię, promując filozofię wolnorynkową, sprowadzającą się do prywatyzacji gospodarki. Lloyd i Morgan wykorzystały perspektywę przypominania sobie przez Thatcher jej barwnej przeszłości – film nie opierał się dokonaniach detektywa czy historyka. W Żelaznej damie doskonale zostały wyreżyserowane skrupuły, gnębiące Thatcher. Wyczuwa się ciężar decyzji podejmowanych przez Premier, gdy dochodziło do rozpoczęcia wojny o Falklandy czy zamykania nierentownych kopalni. Mimo wyraźnego sympatyzowania z bohaterką Lloyd potrafiła zjednać zainteresowanie masowej widowni filmem o polityku.

Dzięki promieniejącej aktorsko Streep, reżyser wykreowała przed oczyma widzów portret przede wszystkim kobiety zdeterminowanej naturą swych wyborów. Wyrzuty sumienia obok ambiwalencji i kontrowersji, kładących się cieniem na jej życiu pozwoliły na powstanie odmiennego filmu. Fabuła skoncentrowała się na pozytywnej dla bohaterki perspektywie obserwacji tej jednej z najważniejszych kobiet XX wieku. Reżyser zaakcentowała znaczenie małżeństwa Margaret Roberts z Denisem Thatcherem – od rodzącej się emocjonalnej więzi obojga do małżeństwa wytrzymującego kolejne egzystencji dwojga ambitnych partnerów. Zręcznie rozegraną przez Streep fabularną klamrą, aktorka spięła opowieść o kobiecie-polityku, która odcisnęła swoje piętno na losach Wyspy i świata. Fabuła trafnie przypomina o rewolucyjnej transformacji polityki poprzez wykorzystywanie PR-u na masową skalę.

Postać Margaret Thatcher fascynuje swoją dwuznacznością, przeciwstawnymi obliczami, które pozwoliły zapisać się jej dziejach Europy i świata. Rola Meryl Streep jest powalająca. Przede wszystkim dla warsztatu aktorskiego laureatki kolejnego Oscara należy obejrzeć ten film. Aktorka wcielając się w osobę Thatcher okazała perfekcyjny maksymalizm dramatyzmu starzejącej się kobiety, usiłującej panować nad każdym możliwym aspektem swej rzeczywistości. Ale również Alexandra Roach w roli młodej Margaret prezentuje w pełni młodzieńczy zapał bohaterki. Żelazna Dama to portret kobiety, której udało się dzięki wytrwałości i wyrazistości poglądów przebić przez skamielinę patriarchalnych struktury społecznej – już choćby osiągnięcie stanowiska lidera Partii Konserwatywnej stanowiło nie lada osiągnięcie. Lloyd starała się nadać.

Thatcher wymiar polityka, walczącego o emancypację kobiet, ale bez lewicowej wersji feminizmu z przymusowymi parytetami czy proporcjonalną dostępnością stanowisk. Thatcher to osoba czynu – na wskroś filmowa bohaterka, wiedząca co chce osiągnąć i systematycznie dążąca do celu. Wierna ideałom wpojonym przez ojca sklepikarza, usiłuje nakłaniać doń cały kraj przy słuszności swoich racji (realizowanych w starej ukształtowanej demokracji), potwierdzonych jej ogromnymi sukcesami. W zasadzie perfekcyjnie zmanipulowana biografia filmowa polityka nie sygnalizuje nic negatywnego widzom (poza radykalnymi antythatcherystami). W zamian Żelazna Dama przemyca kadry zniedołężniałej kobiety jako cenę za rolę twardej kobiety w męskim świecie polityki.

Hubert Kuberski

dodano: 2012-10-21