Pająk

David Cronenberg

dystrybucja: Monolith Video

Cronenberg może kolejny raz zaskakiwać Pająkiem kolejną zmianą swojej estetyki narracji. Zainteresowania psychoanalizą przywiodły reżysera do adaptacji powieści Patricka McGratha i dokonania filmowej wiwisekcji losów człowieka uciemiężonego chorobą nie-zdiagnozowaną przez naukę do dziś. Film konfrontuje narrację w założeniach kostiumograficzno-scenograficznych, odnoszących się do rzeczywistości sprzed pięciu i trzech dekad.

Opis:

Sam autor napisał scenariusz, którego akcja rozgrywa się na londyńskim East Endzie w latach 60-tych i 80-tych XX wieku. Bohaterem jest Dennis Cleg, którego mama nazywa Pająkiem (Spider). Początkowo jako chłopiec przeżywa bolączki kompleksu Edypa. W urojonej rzeczywistości ojciec uznany przez syna za rywala. Traumatyczne przeżycia Spidera odciskają na nim niezatarte piętno schizofrenii. Kreacja Fiennesa, odpowiadająca starszemu o 20 lat Dennisowi, mistrzowsku oddaje charakter tego zagadkowego schorzenia. Mechanizm retrospektywy umożliwia nam śledzenie losów bohatera i zrozumienie przyczyn jego choroby.

Sam Cronenberg przyznawał: Nie znajdziecie tu nic poza ciałem. [...] Kiedy bada się ludzki umysł, nie można usuwać go z ciała. Trzeba na powrót umieścić go w mózgu. A to przecież ciało. Dla filmowca wszystko jest ciałem, ponieważ nie da się sfilmować abstrakcyjnego konceptu. Ciało można pokazać. Jest ono więc, jako podstawa ludzkiej egzystencji, dla mnie najważniejszą realnością dzieła filmowego, nawet jeśli dopiero niedawno udało mi się to wyrazić.

Reżyser wielokrotnie akcentował, że Pająk nie jest jego wypowiedzią na temat schizofrenii. Prawdą jest, że książka Patricka McGratha jest zapisem choroby utrzymanym w stylistyce literatury neogotyckiej. Jednak samo założenie filmu nie odnosiło się do problematyki schizofrenii. Ze scenariusza zniknęły wszystkie odniesienia do pobytu bohatera w szpitalu psychiatrycznym, pozostawiając to wyobraźni widza. Cronenberg zaakcentował w swoim filmie wymiar uniwersalny. Jako twórca był zainteresowany w zaprezentowaniu obszarów znaczeniowych związanych z freudowskimi koncepcjami kompleksu Edypa, a przede wszystkim z tożsamością bohatera.

Hubert Kuberski 

dodano: 2005-09-17