Noc morderców. Kaźń polskich profesorów we Lwowie i holokaust w Galicji Wschodniej
Dieter Schenk
Wydawnictwo Wysoki Zamek
3 lipca 2011 roku, w siedemdziesiątą rocznicę mordu profesorów Uniwersytetu im. Jana Kazimierza we Lwowie, na Wzgórzach Wuleckich odsłonięto pomnik upamiętniający to wydarzenie. Uroczystość zakończyła się cichym skandalem. Cichym, ponieważ wydarzenia ze Lwowa nie trafiły na pierwsze strony gazet, a media wspomniały o tym jedynie na marginesie. Skandalem, gdyż w inskrypcji na pomniku nie znalazła się informacja, że ofiary zbrodni to Polacy. Co więcej, nie dopuszczono wówczas do głosu autora jednej z najlepszych jak dotąd monografii przedstawiających wydarzenia z lipca 1941 roku, Dietera Schenka.
Opis:
WYROK HISTORII
Przez 26 lat pracy jako oficer policji federalnej Schenk zdołał osiągnąć warsztat zawodowego historyka. Przygotowując najnowszą książkę przebrnął przez archiwa niemieckie i polskie kryjące najważniejsze dokumenty w sprawie zabójstwa profesorów lwowskich i holokaustu na dawnych kresach południowo-wschodnich Drugiej Rzeczypospolitej. Dzięki temu Noc morderców wprowadza nas w tajniki działania nazistowskiej machiny eksterminacyjnej. Pomimo irytujących miejscami potknięć tłumacza udało się zachować wartki tok narracji i lekturę można zaliczyć do przyjemności.
Zasadnicze zagadnienia badawcze zostały umieszczone w szerszym, ogólnym wykładzie na temat historii Galicji w latach 1939 − 1944, co bez wątpienia było słusznym zabiegiem, chociaż zastrzeżenia budzą niektóre sformułowania spłycające wybrane zagadnienia, np. genezę konfliktu ukraińsko-polskiego. Szczególnie interesujący wydaje się rozdział poświęcony ściganiu sprawców zbrodni i niechęci sporej części niemieckiego aparatu prawnego do skazywania winnych. Według źródeł, na które powołuje się Schenk, do 1993 roku wszczęto postępowania dochodzeniowe przeciwko ponad 105 tys. osób podejrzanych o dokonanie masowych zbrodni na polskiej inteligencji i galicyjskich Żydach. Zapadły jedynie 6494 wyroki skazujące.
Noc morderców należy traktować właśnie jako uzupełnienie śledztwa, ostateczny wyrok historii i potępienie niemieckich zbrodniarzy. Tym bardziej, że książka zdejmuje z nich odium bezosobowych wykonawców rozkazów − Schenk podaje ich personalia oraz kreśli powojenne losy, jakże często nie przystające do konieczności poniesienia odpowiedzialności za śmierć tysięcy ludzi.
Damian Markowski
Dieter Schenk
Noc morderców. Kaźń polskich profesorów we Lwowie i holokaust w Galicji Wschodniej
Wydawnictwo Wysoki Zamek
Kraków 2011
dodano: 2012-06-01
