Michael Kohlhaas

Arnaud des Pallières

Kolejna adaptacja XIX-wiecznej noweli Michael Kohlhaas romantycznego poety i pisarza Heinricha von Kleista przywołuje postać żyjącego 250 lat wcześniej brandenburskiego handlarza Hansa Kohlhase. Równie dobrze mógłby to film nakręcony przez Wernera Herzoga, gdyż przypomina estetyką i rozwiązaniami dramturgicznymi legendarne Szklane serce.

Opis:

We francuskim filmie rozgrywającym w podobnych czasach, choć w innym miejscu (górzysty krajobraz Sewennów) w główną postać wciela się charyzmatyczny duński aktor Mads Mikkelsen. Reżyser filmu Arnaud des Pallières zdecydował się na kameralne zaadaptowanie realiów XVI-wiecznej Europy, gdy podziały stanowe miały się jeszcze dobrze i mało osób myślało o rewolucji. Wzorcem dla bohatera mogła być wojna chłopska na terenie Niemiec, skąpana we krwi przez sojusz władców feudalnych. Ale Kohlhaasowi chodziło o sprawiedliwość i uczciwy wyrok sądu - choć wiadomo, że szlachcic wyżej stał od stanu niższego do którego zaliczał się kupiec-handlarz.

Zarówno motyw jak i styl von Kleista był zaskakująco nowoczesny i znalazły one oddźwięk w innych twórców ponad wiek po pisemnej premierze. Opowieść o szukaniu zadośćuczynienia w sądzie i jej nie uzyskanie wywołało zbrojny opór przeciw niesprawiedliwości. Oburzony kupiec występuje przeciw ówczesnemu porządkowi społecznemu, co nie mogło mu przynieść uznania i stało się wyzwaniem dla szlachty, która nie mogła tego pozostawić samemu sobie. Prawdziwa historia, której finałem stało się publiczne łamanie na kole w Berlinie została udramatyzowana w Michael Kohlhaasie na prywatne poszukiwanie sprawiedliwości wbrew orzecznictwu prawa stanowego (zauważalne też zarzewia przyszłego konfliktu religujnego między kalwinistami, a katolikami).

Urzekające zdjęcia Jeanne Lapoirie zachowały zarówno prostotę, gdy chodziło o świecenie z wykorzystaniem naturalnego światła świec, jak i rozmach przy fotografowaniu dziewiczych pejzaży, nawet tych zamglonych. Renesansowa kompozycje autorstwa Martina Wheelera (a wykonywana przez Les Witches) wyeksponowała uderzenia bębnów i dźwięków piszczałek, zaś ścieżka dźwiękowa Jean-Pierre_a Dureta tworzą jedne z najmocniejszych stron fabuły Pallièresa. Jego powolny, wręcz kontemplacyjny styl narracji to głęboko przemyślane rozwiązanie, spotęgowane nielicznymi kwestiami aktorskimi, dzięki czemu widz może skoncentrować uwagę na kadrach eksponujących zmęczone walką twarze bohaterów czy spływające strużki krwi ofiar albo cielesny pot, połyskujące w mroku dominującym we wnętrzach. Michael Kohlhaas to film dla koneserów - nie wymagającyh potoków wypowiadanych słów, czy akcji rozwijającej się w błyskawicznym tempie.

Hubert Kuberski

dodano: 2014-06-10