Gospodarka wojenna XX wiek
PIASTOWIE, CHRZEST POLSKI I POCZ�TKI PA�STWA POLSKIEGO
Historia Polski i Brazylii
Polub nas na Facebook'u
ekiosk.pl

Mówią Wieki 9/2024

tylko
8.50 zł

DOSTʘPNE NA:
Win, iPad, Android

pobierz obrazy

Ostrówki: wołyńskie ludobójstwo

Leon Popek

WYDAWNICTWO: OFICYNA WYDAWNICZA RYTM

 

PAMIĘĆ PRZYWRÓCONA

Pamięć o człowieku nie umiera wraz z nim. Żyje we wszystkim, co po sobie zostawił, w jego materialnej i duchowej spuściźnie. Ostrówki i Wola Ostrowiecka, dwie wołyńskie wioski o prawie czterechsetletniej historii, przestały istnieć 30 sierpnia 1943 roku, w zaledwie kilka godzin. Wraz z większością mieszkańców.

W wyniku napadu oddziałów UPA i okolicznych ukraińskich chłopów śmierć poniosło wówczas co najmniej 1050 Polaków, co stanowiło blisko 80 proc. mieszkańców parafii Ostrówki. Jedni ginęli od ciosu siekiery lub młotka, inni od karabinowej kuli, jeszcze innych zakłuto bagnetami lub żywcem spalono w budynku szkoły. Opuszczone domostwa obrabowano i puszczono z dymem. Pozostał zdewastowany cmentarz i mogiły zabitych.


Opis:

Właśnie cmentarz jest dla Leona Popka punktem wyjścia do opowieści o dziejach zagłady Ostrówek i Woli Ostrowieckiej oraz  żmudnym dążeniu do uratowania pamięci o ich tragedii. Rozdział poświęcony masakrze z 30 sierpnia jest jednak wolny od szerszych komentarzy autora, składa się bowiem z relacji tych, którym udało się przeżyć. Relacji wstrząsających, zarazem stanowiących cenne świadectwo na temat rzezi na Wołyniu.

Obszerna dokumentacja fotograficzna, począwszy od zdjęć z początku ubiegłego wieku aż po czasy współczesne, pozwala czytelnikowi prześledzić dzieje wsi i starania czynione dla odrestaurowanie ich reliktów. Dokumentuje również poszukiwania masowych mogił zamordowanych i prace ekshumacyjne przeprowadzone w 1992 roku, zakończone odnalezieniem oraz pochówkiem na ostrowieckim cmentarzu szczątków co najmniej 324 osób. Interesującym wątkiem jest kwestia współpracy z ukraińską ludnością i lokalnymi władzami, czynnie wspierającymi Polaków w czasie prac i okazującymi im serdeczną pomoc.  

Dziś cmentarz w Ostrówkach jest zadbany i otoczony opieką. Ocalałe pozostałości krzyży i grobów doczekały się renowacji. Nie ma na jego terenie dzieł sztuki znanych z Łyczakowa czy innych kresowych nekropolii. Pozostał „panteon” ludzi prostych i ubogich, których życie zostało brutalnie przerwane. Zapełnią go wkrótce kolejni mieszkańcy wioski. Ich kości, będące pozostałościami po ponad 200 kobietach i dzieciach, zostały odnalezione w lecie tego roku przez archeologów i pracowników Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. Być może w kolejnym wydaniu książki Leona Popka zostaną uwzględnione także te wydarzenia. Książki, która jest pozycją obowiązkową dla osób zainteresowanych historią Polaków na Kresach Wschodnich.

Damian Markowski

 

Leon Popek

Ostrówki: wołyńskie ludobójstwo

Oficyna Wydawnicza RYTM

Warszawa 2011


dodano: 2011-12-16


Kalendarium

9 października 1920: tzw. bunt Żeligowskiego: oddziały podległe gen. Lucjanowi Żeligowskiemu "zbuntowały się" i zajęły Wileńszczyznę, którą później przyłączono do Polski. Akcję przeprowadzono na rozkaz marszałka Piłsudskiego

Bieżący numer

16 wrzesień 2024
nr 9 (783)

Prenumerata  | Reklama  | Kontakt

Zamknij X

Błąd wczytywania.

Zamknij X