Gospodarka wojenna XX wiek
PIASTOWIE, CHRZEST POLSKI I POCZ�TKI PA�STWA POLSKIEGO
Historia Polski i Brazylii
Polub nas na Facebook'u
ekiosk.pl

Mówią Wieki 3/2023

tylko
8.50 zł

DOSTʘPNE NA:
Win, iPad, Android

pobierz obrazy

Powstanie styczniowe. Polacy i Rosjanie w XIX wieku

Wiesław Caban

Wydawnictwo Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Kochanowskiego w Kielcach

 

Prezentowana książka to zbiór 33 artykułów i rozpraw, które dotyczą dwóch wielkich zagadnień: powstania styczniowego oraz wzajemnych relacji Polaków i Rosjan w XIX stuleciu.

 

 

 


Opis:

WOKÓŁ 1863 ROKU

 

Pierwsza część poświęcona jest m.in. stosunkowi poszczególnych warstw społecznych do zrywu 1863 roku. Autor obala pokutujący jeszcze mit, że insurekcja była głównie dziełem szlachty i księży. Według niego udział innych grup społecznych był niezaprzeczalny, a w niektórych okresach wręcz dominujący. O ile jednak o poparciu mieszczaństwa przesądziła przedpowstaniowa propaganda czerwonych, o tyle postawa włościan ewoluowała od zdecydowanie wrogiej bądź obojętnej tam, gdzie wcześniej nabrzmiały problemy społeczne, do sprzyjającej powstańcom tam, gdzie wcześniej wprowadzano oczynszowanie, a uświadomienie chłopstwa było większe. Pozyskany dla sprawy narodowej chłop dzielnie walczył w powstańczych szeregach lub wspierał partyzantkę. Dostrzegały to władze rosyjskie, które starały się odciągnąć ludność wiejską od powstania.

 

Druga część książki dotyka wzajemnych stosunków Polaków i Rosjan. Niezwykle interesujące są teksty o Polakach w armii rosyjskiej. Prof. Caban opisuje m.in. mechanizm poboru, a także sposoby uniknięcia służby wojskowej. Okazuje się, że wbrew stereotypom rekruci z Królestwa Polskiego nie byli wysyłani głównie na Kaukaz i Syberię, ale rozrzucani po całym imperium carów. Autor przybliża również warunki życia w carskiej armii, losy polskich rekrutów oraz możliwości kariery wojskowej. Co ciekawe, Polacy stanowili liczny odsetek rosyjskiego korpusu oficerskiego. Choć motywy wstąpienia do armii były różne, to ich lojalności wobec cara i przełożonych nie kwestionowano. Zbyt wiele znaczyła przysięga oraz chęć awansu społecznego i stabilizacji materialnej.

 

Książka Wiesława Cabana obszernymi fragmentami jest pasjonująca. Choć zamieszczone w niej teksty powstały na przestrzeni ponad 20 lat, nie straciły na aktualności. Dzięki zebraniu w jednym tomie można do nich dotrzeć bez konieczności wertowania periodyków naukowych. Dla amatorów XIX stulecia, w tym zwłaszcza dziejów powstania styczniowego, to bardzo przydatna lektura.

 

Wojciech Kalwat

 

Wiesław Caban

Powstanie styczniowe. Polacy i Rosjanie w XIX wieku. Wybór studiów z okazji czterdziestolecia pracy naukowej i 65. rocznicy urodzin

Red. Lidia Michalska-Bracha, Stanisław Wiech, Jacek Legieć

Wydawnictwo Uniwersytetu Humanistyczno-Przyrodniczego im. Jana Kochanowskiego w Kielcach

Kielce 2011


dodano: 2012-05-01


Kalendarium

31 marca 1854: Komandor Matthew Perry, który dotarł do wybrzeży Japonii na czele amerykańskiej eskadry okrętów wojennych, wymusił na Japończykach otwarcie ich portów dla handlu ze Stanami Zjednoczonymi.

Bieżący numer

08 marzec 2023
nr 3 (764)

Prenumerata  | Reklama  | Kontakt

Zamknij X

Błąd wczytywania.

Zamknij X