Etapy:
Etap 4
Grudniowe podsumowania
W grudniowym dodatku „Mówią wieki w szkole” prezentujemy relacje z warsztatów, w których brali udział laureaci minionej edycji Szkolnej Ligi Historycznej. Prócz tego zamieściliśmy kilka artykułów, które mogą być wykorzystane na lekcjach historii, zwłaszcza podczas tematów poświęconych Królestwu Polskiemu i próbach koegzystencji w ramach jednego państwa rządzonego przez dynastię Romanowów.
W grudniowym numerze kończymy także cykl wydawniczy poświęcony polskim władcom elekcyjnym. Przez kilkanaście ostatnich miesięcy przedstawiliśmy monarchów wybranych przez polską i litewską szlachtę. Niektórzy niezwykle pozytywnie zapisali się w naszej historii, inni wręcz przeciwnie. Tak czy inaczej, są to postacie ważne dla rodzimy dziejów i każda z nich, niezależnie od jej oceny, pozostawiła trwały ślad. Na koniec prezentujemy esej poświęcony ostatniemu królowi Polski, Stanisławowi Augustowi Poniatowskiemu. Jego autorką jest znakomita badaczka Zofia Zielińska, która w sposób wyważony zaprezentowała sylwetkę władcy budzącego emocję. Pokazała jak trudna i często niejednoznaczna jest ocena postaci zarówno wybitnych, jak i kontrowersyjnych.
Miłej lektury
Wojciech Kalwat
Pytanie na miarę millenium
Z niecierpliwością czekacie zapewne na wyniki pierwszego etapu. Niestety, nie byliśmy w stanie ich zamieścić w numerze grudniowym. Zaglądajcie zatem na naszą stronę internetową. Tymczasem kolejne zadanie naszego konkursu i kilka porad: udzielając odpowiedzi, piszcie na temat, zachowajcie proporcje pracy (wstęp nie powinien być większy niż główna część pracy), zaskakujcie nas wiedzą i jej prezentacją, bądźcie kreatywni i samodzielni w pracy.
Zadanie nr 4
W następnym roku przypada rocznica nie lada. 1050 lat temu książę Polan Mieszko przyjął chrzest w obrządku zachodnim. Wraz z nim został ochrzczony jego dwór i zbrojna drużyna. Z czasem chrystianizacji uległo całe państwo i jego ludność. Wyobraźmy sobie jednak, że Mieszko wybrał inną drogę i przyjął chrzest w obrządku wschodnim. Zastanówmy się, jak wówczas potoczyłyby się losy naszego państwa.
Wyprawa z historią
Wzorem lat ubiegłych we wrześniu tego roku zorganizowaliśmy czterodniowe warsztaty historyczne dla najlepszych drużyn, biorących udział w Szkolnej Lidze Historycznej, ze wszystkich trzech kategorii wiekowych. Zasada warsztatów jest prosta. Zaproszona młodzież wraz z opiekunami uczestniczyli w zajęciach prowadzonych przez naukowców i znawców tematu. Oprócz tego ruszyliśmy w podróż szlakiem zabytków i historii. Skupialiśmy się zwłaszcza na miejscach związanych z dziejami Królestwa Kongresowego, ale oglądaliśmy również te atrakcje, których pominąć po drodze po prostu się nie godziło.
Punktem zbornym było Muzeum Narodowe w Warszawie, po zwiedzeniu którego ruszyliśmy w drogę. Pałac Staszica, Zamek Królewski i Łazienki to zabytki zbyt znane i oczywiste by o nich opowiadać. Co zatem było dalej? Żyrardów, urbanistyczna perła, kompletne miasto przemysłowe z przełomu XIX i XX wieku, gdzie najlepiej widać minione epoki. Następnie ruszyliśmy do Nieborowa. Mieliśmy to szczęście kilkudniowego pobytu w niezwykłym pałacu: niepowtarzalna atmosfera magnackiej rezydencji, wykwintna sztuka, zabytkowe wnętrza – to robiło wrażenie. Nieborów to prawdziwy i, co ważne, nadal żywy i nieodległy od Warszawy wehikuł czasu. Ale takim była tez nieborowska Arkadia, w której znajduje się sentymentalny park.
Z nieborowskiej rezydencji czyniliśmy także dłuższe wypady. Pierwszy był Inowłódz. Kościół św. Idziego, choć to obiekt zrekonstruowany, robi wrażenie wyglądem, konstrukcją i położeniem. Ale miasteczko posiada także inne zabytki nie lada. Z ruiny dosyć niedawno dźwignął się kazimierzowski zamek. Największym jednak zaskoczeniem jest jednak synagoga, która pełni obecnie rolę sklepu wielobranżowego. Czytając hebrajskie napisy i spoglądając na religijne malowidła można kupić bułkę, klopsiki czy zakazanego w szkole batona.
Następnym przystankiem był Sulejów, a w zasadzie Podklasztorze. Ukryty wśród drzew pocysterski klasztor czyni wrażenie ogromne. I choć zamiast cel zakonników są hotelowe pokoje, to wielometrowe mury opactwa robią wrażenie ogromem i elegancją. Sercem klasztoru jest jednak kościół św. Tomasza − arcydzieło sztuki romańskiej, połączenie elegancji i prostoty, monumentalizmu i skromności.
Dalej zatrzymaliśmy się w Piotrkowie Trybunalskim. To niegdyś prężne i ważne na mapie Polski miasto, dziś nieco senne, nadal może się podobać. Kościoły, synagoga, zygmuntowski zamek, kamieniczki, rynek − to wiele, by zachęcić do ponownego przyjazdu, choć wybredny turysta zapewne dostrzeże widoczne skutki przekształceń gospodarczych i społecznych ostatniego ćwierćwiecza. W nieco spokojniejszym klimacie znaleźliśmy Łowicz z jego rynkami, świątyniami i niewielkimi kamieniczkami, dającymi wyobrażenie, czym miasto było niegdyś.
Ale warsztaty to nie tylko podróżowanie. To także rozmowy, wymiana poglądów, wykłady i zajęcia. Wspólnie zastanawialiśmy się nad tematem trudnym i frapującym:Królestwo Polskie – granica politycznego i społecznego kompromisu. Ciekawi byliśmy, czy według was ten kompromis był możliwy. Przez pewien czas tak, ale dwa odmienne społeczeństwa, z różnym poglądem na państwo i obywatelskość, musiały popaść w konflikt, zwłaszcza wobec buntu młodych, którzy nie mieli możliwości zrobienia karier. Nieodzownie nasuwało się skojarzenie ze współczesną sytuacją: młodzi, jeśli nie znajdują dla siebie miejsca, wyjeżdżają. Ponapoleońskie pokolenie nie brało takiej możliwości pod uwagę, a emigracja była przymusem. Niechcący zderzyły się więc dwie wizje emigracji, dawna i współczesna, polityczna i ekonomiczna. Ale konstatacja była taka sama − wielka szkoda.
Konkurs Szkolna Liga Historyczna oraz warsztaty dla laureatów zostały zrealizowane w ramach Programu Operacyjnego „Patriotyzm Jutra” ogłoszonego przez Muzeum Historii Polski. Chcielibyśmy także podziękować Fundacji Historia i Kultura i Bellonie SA za pomoc finansową i techniczną. Dziękujemy także Dyrekcji Muzeum w Nieborowie i Ośrodkowi Pracy Twórczej w Nieborowie za miłą gościnę. Więcej zdjęć, materiałów i prace uczestników warsztatów znajdziecie na naszej stronie internetowej www.mowiawieki.pl
